Uprawa warzyw korzeniowych

Powierzchnia upraw warzyw korzeniowych zajmuje w Polsce ok. 22 tysiące hektarów. Marchew, pietruszka, buraki ćwikłowe, seler korzeniowy, rzepa, rzodkiew i brukiew należą do roślin uprawianych w naszym kraju od dziesiątków lat, a jednocześnie są też najpopularniejszymi warzywami w naszej diecie. Mimo iż uprawa warzyw korzeniowych jest stosunkowo prosta, rośliny wymagają odpowiedniego przygotowania stanowiska, przemyślanego nawożenia, starannej pielęgnacji i płodozmianu.

Schemat uprawy

Warunki uprawy i siewu warzyw korzeniowych

Siew nasion warzyw korzeniowych wykonuje się zwykle razem z formowaniem redlin lub zaraz po ich utworzeniu, jeśli takich wymagają. Wcześniej glebę trzeba starannie uprawić, a samo formowanie przeprowadzić w momencie, gdy stanowisko będzie miało właściwą wilgotność. Jeśli wody jest zbyt dużo, gleba będzie przywierała do części roboczych maszyn i powodowała większe zużycie paliwa. Przy zbyt małej wilgotności problemem staną się osypujące się redliny, a siew będzie trudniejszy. Powierzchnia gleby do wysiewu i uprawy warzyw powinna być odpowiednio przygotowana – zasilona i wyrównana, żeby nasiona znalazły się na równej głębokości. Dodatkowo ważne jest utrzymanie odpowiedniego poziomu próchnicy i odpowiedniej struktury , która zapewni zasobność gleby w substancje odżywcze i wodę. W tym celu warto zastosować kwasy humusowe GleboMax oraz preparaty mikrobiologiczne, które dodatkowo udostępnią roślinom składniki pokarmowe i utrzymają doskonały stan fitosanitarny uprawy: bi azot, bi fosfor, bi protect.

W Polsce uprawa warzyw korzeniowych często jest prowadzona na redlinach, dzięki czemu ziemia łatwiej podsiąka, a wschody i wzrost roślin są równomierne. W uprawie na redlinach plony mogą być też wyższe nawet o 20-30% w stosunku do uprawy na płasko. Szczególną zwyżkę plonu można w ten sposób uzyskać w uprawie marchwi i pietruszki, gdyż te rośliny formują na redlinach długie korzenie spichrzowe o doskonałych walorach handlowych.

Uprawa na zagonach umożliwia z kolei łatwiejsze stosowanie nawożenia mineralnego, a zastosowane preparaty można równomiernie rozprowadzić po powierzchni gleby. Uprawa warzyw na zagonach ogranicza też straty wody na skutek jej odparowywania i pozwala lepiej panować nad zachwaszczeniem. Sposób prowadzenia plantacji dobiera się każdorazowo do specyfiki konkretnej odmiany oraz warunków na wybranym stanowisku. 

Pietruszka jest uprawiana z siewu wprost do gruntu wczesną wiosną, zwykle na przełomie marca i kwietnia. Marchew wysiewa się do gruntu od kwietnia do maja, w zależności od odmiany. Buraki są uprawiane z nasion wysiewanych w kwietniu. Selera w Polsce uprawia się z gotowej rozsady wysadzanej na pole w drugiej połowie maja.

Dobrymi przedplonami dla selera są pomidory, ogórki, por i warzywa strączkowe, a dla pietruszki i marchwi rośliny cebulowe, kapustne oraz zboża. Rolnicy mają do wyboru mnogość odmian warzyw korzeniowych, ale ze względów ekonomicznych poszukują głównie tych odznaczających się dużą tolerancyjnością na niekorzystne warunki uprawy, choroby i szkodniki oraz mniejszymi potrzebami pokarmowymi.

Wymagania glebowe i wodne warzyw korzeniowych

Warzywa korzeniowe z uwagi na umiarkowane wymogi glebowe i cieplne mogą być z powodzeniem wysiewane i sadzone na terenie całego kraju. Warunkiem udanej uprawy warzyw korzeniowych jest głębokie spulchnienie gleby umożliwiające jej napowietrzenie oraz prawidłowe nawodnienie. Warzywa korzeniowe są niestety wrażliwe na niedobory wody, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu korzeni, co ma miejsce od lipca do października.

  • Pietruszka korzeniowa najlepiej rośnie na lekkiej próchniczej glebie, na stanowisku słonecznym i ciepłym. Ta roślina cechuje się wysoką odpornością na niskie temperatury i może zimować w gruncie. Najlepiej udaje się na glebach o sporej pojemności wodnej i pH 6,5-7,5. 
  • Marchew dobrze rośnie na glebach żyznych, próchniczych lub gliniasto-piaszczystych o pH między 6,0 - 6,8. Siewki są w stanie wytrzymać przymrozki nawet do -10, ale rośliny najlepiej rosną w przedziale temperatur 15-21 i przy dobrej dostępności składników odżywczych, głównie potasu. Ziemię pod uprawę marchwi warto zasilić nawozami zielonymi lub rok wcześniej obornikiem. 
  • Buraki ćwikłowe mają największe wymagania pod względem temperatury i zasobności gleby. Do prawidłowego wzrostu wymagają bogatego w próchnicę przepuszczalnego podłoża o pH w zakresie 6,0 -7,5. Buraki dobrze rosną na piaszczysto-gliniastych stanowiskach.
  • Seler najlepiej radzi sobie na glebach dobrze nasłonecznionych i odpowiednio wilgotnych. Dużym roślinom niestraszne przymrozki nawet do - 6, ale długotrwałe spadki temperatury mogą działać na plantację bardzo niekorzystnie.

Problematyczna w uprawie warzyw korzeniowych bywa duża presja chorób grzybowych i bakteryjnych. Skuteczne efekty w ich ograniczaniu przynosi stosowanie płodozmianu, odpowiednie przygotowanie stanowiska pod wysiew nasion, ich wcześniejsze zaprawienie, zwiększanie populacji pożytecznych mikroorganizmów, regularne odchwaszczanie i usuwanie porażonych resztek oraz stosowanie preparatów mikrobiologicznych ograniczających namnażanie się patogenów. Do tego celu można z powodzeniem wykorzystać preparaty bakteryjne od AGRARIUS, takie jak bi safe, bi protect i bi versum które ograniczają czynniki chorobowe i wpływają pozytywnie na różnorodność biologiczną gleby.

Nawożenie warzyw korzeniowych

W uprawie niezwykle ważna jest odpowiednia podaż składników pokarmowych takich jak azot, wapń, fosfor i potas. Korzeniowe dobrze tolerują przefermentowany obornik, nawozy zielone przyorane jesienią i kompost. Na plantacjach marchwi i pietruszki obornik należy jednak stosować w drugim roku, gdyż zastosowany w pierwszym mógłby doprowadzić do deformacji korzeni i porażenia przez połyśnicę marchwiankę.

Nawozy mineralne mogą być stosowane w uprawie warzyw korzeniowych zarówno przed siewem, jak i pogłównie. Stanowisko pod wysiew nasion warto zasilić preparatami mikrobiologicznymi zawierającymi pożyteczne bakterie bi azot, bi fosfor, bi system24, oraz nawozem GleboMax zawierającym kwasy humusowe poprawiające strukturę gleby.

  • Marchew ma średnie zapotrzebowanie na azot, ale potrzebuje dużo potasu warunkującego właściwe wybarwienie korzeni. Potas może być dostarczony w nawozach organicznych oraz solach kopalnianych, z kolei fosfor w postaci mączek kostnych lub fosforytowych. Konieczne jest też zadbanie o właściwą podaż cynku, boru i miedzi.
  • Pietruszka cechuje się niższymi wymaganiami pokarmowymi w stosunku do fosforu, średnim zapotrzebowaniem na azot i wysokim na potas. 
  • Buraki wymagają sporych dawek potasu i fosforu zastosowanych najlepiej jesienią. Z kolei wiosną (najlepiej na 2 tyg. przed siewem) stosuje się umiarkowane nawożenie azotowe.
  • Seler korzeniowy warto uprawiać na stanowisku w pierwszym roku po oborniku. Rośliny do prawidłowego wzrostu potrzebują dostępności odpowiednich dawek azotu i potasu. Selery mają utrudniony wzrost w przypadku niedoborów boru i molibdenu, a do ich zasilania warto wykorzystać mączkę bazaltową i nawozy wieloskładnikowe.

Odżywianie warzyw korzeniowych

W początkowym stadium wzrostu warzywa korzeniowe mogą być zasilone pogłównie stymulatorem wzrostu roślin nanogro aqua działającym niczym szczepionka dla dzieci. Ten preparat zastosowany w dawce 350 ml/ha wzmacnia odporność roślin na niekorzystne warunki i poprawia jakość plonu. Doskonałe efekty przynosi też użycie preparatu Naturalny Plon w dawce 2 l/ha. Ten organiczny stymulator zawiera kwasy humusowe, aminokwasy i ekstrakt z alg Ascophyllum nodosum.

Na dalszym etapie wzrostu rośliny doskonale reagują na nawożenie mikroelementowym nawozem dolistnym SOLER Brown do uprawy warzyw korzeniowych. W składzie tej odżywki znajdują się optymalne dawki boru, miedzi, manganu, molibdenu, siarki i cynku podane w nawozie krzemowym w formie żelowej, umożliwiającym długotrwałe i równomierne ich uwalnianie.

Resztki pożniwne w uprawie warzyw korzeniowych

Po zbiorach na stanowisku pozostają resztki pożniwne, które można łatwo rozłożyć i przekształcić w próchnicę przy użyciu preparatów bi słoma i nawozu azotowego full terminator. Dobre efekty przyniesie również stosowanie wapna nawozowego bi calc+.

linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram