Uprawa rzepaku

Uprawę rzepaku rozpoczynamy dość szybko i warto odpowiednio przygotować glebę już po uprawie poprzedzającej (najczęściej po zbożach). Wczesny wysiew oznacza w praktyce, że kiełkowanie nasion trafia na trudne warunki wschodów – przeważnie w tym czasie jest sucho, więc wschody mogą trwać dłużej albo być nierównomierne. Wpływa to na słabszą kondycję roślin w późniejszym okresie, lecz niestety nie możemy wpłynąć na ilość opadów atmosferycznych. 

Bardzo ważny jest również wybór odmiany, który stanowi podstawę zróżnicowania plenności. Polecane są odmiany z większą tolerancją na szkodniki i patogeny, które wywołują największe straty w uprawie rzepaku np. zgnilizna twardzikowa, kiła kapustowatych, szara pleśń czy czerń krzyżowych. Dobór odpowiednich odmian ogranicza nakłady finansowe związane z prowadzeniem ochrony przed chorobami, dlatego należy stosować tylko sprawdzony, kwalifikowany materiał siewny, który jest rekomendowany do uprawy rzepaku na terenie danego województwa. Podstawowym zadaniem przed siewem w uprawie rzepaku jest stworzenie optymalnych warunków do kiełkowania nasion, a następnie do wzrostu i rozwoju młodych roślin.

Rzepak najlepiej rośnie na żyznych glebach, bogatych w wapń i materię organiczną, preferując gleby o lekko kwaśnym pH w zakresie 5,1-6,5. Ważne jest, aby miejsca uprawy miały dobrze uregulowane stosunki wodno-powietrzne oraz odpowiednio uprawioną glebę, aby korzenie mogły swobodnie rosnąć. Optymalne warunki dla uprawy rzepaku to gleby o dobrej strukturze, bogate w składniki odżywcze, próchnicę i zdolne do przewietrzania i zatrzymywania wody. Nawóz wapniowy bi calc+, który zawiera również  bakterie glebowe i aktywatory biologiczne, pomaga w zapewnieniu takich warunków - utrzymuje odpowiednie pH oraz dostarcza życie biologiczne, które ogranicza występowanie patogenów i udostępnia składniki pokarmowe do korzeni. 

Rzepak jest podatny na wymarzanie i zastoiska wodne, dlatego pola z zagłębieniami i na wzniesieniach nie są odpowiednie do jego uprawy. Aby uzyskać wysokie plony rzepaku, zaleca się uprawę na obszarach, gdzie miesięczna suma opadów przekracza 600 mm. Niedobór wody podczas kiełkowania nasion może prowadzić do nierównomiernego i opóźnionego wschodu roślin. Największą wrażliwość na niedobór wody rzepak wykazuje na wiosnę, podczas tworzenia pędu kwiatostanowego i dojrzewania łuszczyn. Aby poprawić strukturę i stosunki powietrzno-wodne warto zastosować preparat humusowy GleboMax, który zawiera wysokoaktywne i skoncentrowane kwasy humusowe najnowszej generacji. 

Długotrwałe susze negatywnie wpływają na plony. Aby zminimalizować negatywne skutki stresu wodnego, zaleca się stosowanie nawozu dolistnego N Turgor. Ten nawóz azotowy z dodatkiem mikroelementów i kwasów humusowych pomaga w zatrzymywaniu wody w roślinach i utrzymaniu ich turgoru nawet w ekstremalnych warunkach suszy. Dzięki stabilnej formie azotu o przedłużonym działaniu, nawóz ten jest skutecznym rozwiązaniem, zwłaszcza w fazach rozwojowych roślin najbardziej wrażliwych na niedobór wody.

Uprawa rzepaku jest wymagająca, zwłaszcza pod względem nawożenia, ponieważ roślina ta potrzebuje dużych ilości składników odżywczych. Plony rzepaku na poziomie 35 t/ha i wyższym, absorbują średnio: 200-300 kg azotu (N), 250-350 kg potasu (K2O), 90-130 kg fosforu (P2O5), 150-200 kg wapnia (CaO), 45-60 kg magnezu (MgO), 60-80 kg siarki (S) oraz mikroelementy w niewielkich ilościach w przeliczeniu na hektar. Przed nawożeniem rzepaku ważne jest przeprowadzenie analizy gleby, aby określić, jakie składniki są jej potrzebne i w jakiej ilości.

Względy ekonomiczne i ekologiczne skłaniają do poszukiwania alternatyw dla tradycyjnych nawozów mineralnych. Wykorzystanie bakterii azotowych stanowi jedno z wyjść ekologicznych. Bakterie azotowe bardzo wydajnie wspomagają nawożenie roślin azotem, ale nie zastępują nawożenia za pomocą nawozów. Działanie bakterii azotowych polega na dostarczeniu azotu z powietrza atmosferycznego dla roślin umożliwiając obniżkę tradycyjnego nawożenia nawet do 20%.  Po zastosowaniu doglebowym preparatu  bi azot rośliny są pobudzane do aktywnego wzrostu nie tylko poprzez dostarczanie azotu ale również poprzez naturalne stymulowanie roślin. Bakterie glebowe stale wiążą azot z powietrza i stopniowo dostarczają go roślinom zapewniając stabilność w pobieraniu tego pierwiastka. Innym preparatem mikrobiologicznym ważnym w uprawie rzepaku jest bi fosfor, ponieważ rośliny rzepaku często na jesieni i wiosną przejawiają niedobory fosforu - przyczyną jest niedostępność tego pierwiastka. Bakterie fosforowe bi fosfor udostępniają roślinom fosfor ze wszystkich związanych i uwstecznionych form zapewniając odpowiedni poziom odżywienia tym składnikiem.

Rzepak potrzebuje dużych ilości siarki, która współpracuje z azotem, zwiększając jego skuteczność, oraz z mikroelementami. Już jesienią, w przypadku rzepaku ozimego, zaczyna się kształtować wielkość przyszłego plonu. Aby osiągnąć wysokie plony, należy zapewnić roślinom optymalne warunki wzrostu i unikać niedoborów składników odżywczych. Ten aspekt jest szczególnie istotny dla odmian rzepaku, które cechują się wysoką wydajnością i powinny wytworzyć wystarczającą biomasę już przed zimą.

Jesienią, gdy rośliny rzepaku zaczynają formować pąki pędów bocznych, oraz wiosną, podczas intensywnego wzrostu pędów kwiatostanowych aż do początku kwitnienia, zaleca się dokarmianie rzepaku nawozami dolistnymi zawierającymi mikroelementy. W takiej formie pierwiastki te są szybko absorbowane przez rośliny i włączane do ich komórek. Istotne są nawozy, które zawierają bor, mangan, cynk, kobalt, molibden, oraz makroelementy, takie jak siarka, które są potrzebne uprawie rzepaku w znacznych ilościach. Jednym z nawozów spełniających te wymagania jest SOLER R, o zrównoważonym składzie, opracowany specjalnie dla upraw rzepaku. Po zastosowaniu na liście, ma on konsystencję żelową, co pozwala na skuteczne wchłanianie mikroelementów i siarki nawet w trudnych warunkach środowiskowych.

W ostatnich latach trudne warunki uprawowe stanowią wyzwanie dla uzyskania satysfakcjonujących plonów roślin, a często prowadzą do obniżenia ich jakości. Aby przeciwdziałać stresom i w pełni wykorzystać potencjał produkcyjny odmian rzepaku, konieczne jest wzmocnienie roślin. W tym celu należy aktywować ich naturalne mechanizmy obronne, które pomagają zminimalizować negatywne skutki czynników środowiskowych, zwłaszcza po trudnych warunkach zimowych. Wspomagający wzrost stymulator i induktor odporności na stresy nanogro aqua jest skutecznym rozwiązaniem w uprawie rzepaku. Działa poprzez wsparcie metabolizmu roślin i pobudzenie ich do efektywniejszego wykorzystania składników odżywczych, co przekłada się na uzyskanie wyższych i lepiej jakościowo plonów.

Zaleca się aplikację nanogro aqua wraz z nawozami do rzepaku, takimi jak SOLER R, lub innymi preparatami np: fungicydami (z wyłączeniem herbicydów), zarówno jesienią - na początkowym stadium wzrostu w fazie 1-2 liści, jak i wiosną - podczas formowania się pędu kwiatostanowego. Inną wartościową opcją wzmocnienia roślin jest Naturalny Plon, oparty na innowacyjnym połączeniu aminokwasów, alg morskich i kwasów humusowych. Jest to skuteczne wsparcie dla roślin podczas okresu wegetacji, przyspieszając ich regenerację, wzrost i rozwój po aplikacji dolistnej. Dodatkowo, dzięki biologicznie aktywnym składnikom, odżywka ta działa wielokierunkowo i naturalnie przyczynia się do zwiększenia plonu rzepaku.

W uprawie rzepaku, istnieją liczne zagrożenia ze strony chorób takich jak sucha zgnilizna kapustnych, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń i czarna krzyżowa. Oprócz stosowania fungicydów interwencyjnych, warto również rozważyć środki ochrony roślin przed samą uprawą. Wykorzystanie preparatów doglebowych, jak bi protect i bi safe, zawierających korzystne mikroorganizmy glebowe, pozwala na ograniczenie populacji szkodliwych patogenów. Bakterie w tych preparatach konkurują z chorobotwórczymi mikroorganizmami o zasiedlanie gleby, wypierając je z ich siedlisk. Dodatkowo, zwiększa to bioróżnorodność gleby poprzez promowanie pożytecznej mikroflory. Ograniczenie występowania szkodników, takich jak śmietka, która może poważnie uszkodzić rośliny już na etapie kiełkowania, jest równie istotne. W tym celu zaleca się stosowanie preparatu bakteryjnego bi root przed siewem, co naturalnie ogranicza populację tych i innych szkodników.

Na stanowisku pod uprawę rzepaku na samym początku powinniśmy wykonać podorywkę ścierniska, która przykryje resztki pożniwne i zniszczy chwasty. Resztki pożniwne stanowi nie tylko słoma, ale również resztki liści, korzeni i łodygi. W trakcie przygotowywania stanowiska pod uprawę rzepaku ozimego warto zastosować preparat full terminator, który przyspieszy przetwarzanie resztek w glebie. Ten nawóz azotowy z dodatkiem mikroelementów można wykorzystać razem z preparatem bakteryjnym bi słoma. Dzięki specjalnie wyselekcjonowanym, niepatogennym kulturom bakterii i grzybów glebowych, bi słoma przyspiesza rozkład i mineralizację resztek roślinnych przekształcając je w składniki pokarmowe dla roślin i próchnicę. Tempo mineralizacji jest uzależnione od pH gleby, ilości azotu oraz aktywności biologicznej, czyli obecności mikroorganizmów w podłożu. 

Doskonałym sposobem na aktywizację resztek pożniwnych jest zastosowanie obydwu produktów marki AGRARIUS. Stymulują one mikroorganizmy glebowe do szybkiego namnażania się i równomiernie pokrywają materię organiczną, przyspieszając mineralizację i humifikację. Full terminator dostarcza azotu biorącego udział w odżywianiu pożytecznych mikroorganizmów zawartych w nawozie mikrobiologicznym bi słoma działającym na trudno rozkładalne substancje roślinne takie jak celuloza i lignina.