Uprawa słonecznika

Warunki uprawy słonecznika są determinowane przez wiele czynników, w tym zasoby wodne, długość okresu wegetacyjnego oraz techniki siewu i pielęgnacji. Słoneczniki są roślinami stosunkowo dobrze przystosowanymi do suszy, co częściowo wynika z ich głębokiego systemu korzeniowego oraz owłosionych łodyg i liści. System korzeniowy w roślinach słonecznika w zależności od odmian może osiągać nawet 2,5 metra. Zmiany klimatyczne w tym ocieplenie, przyczyniają się do rozszerzenia obszarów odpowiednich do uprawy słonecznika. Obecnie najlepsze warunki  do uprawy słonecznika w Polsce panują w województwach małopolskim i dolnośląskim oraz w południowych rejonach ziemi lubuskiej i wielkopolski. 

Słonecznik, jako roślina jara o krótkim okresie wegetacji, oferuje pewną elastyczność w zakresie terminu siewu. Słonecznik może być wysiewany na pole w przypadku, gdy inne uprawy, jak np. rzepak, ulegną uszkodzeniu lub zniszczeniu. Jego krótszy okres wegetacji, który wynosi ok. 90 dni dla niektórych odmian oraz mniejsze wymagania pokarmowe sprawiają, że jest bardziej dostępny i mniej ryzykowny w uprawie dla producentów rolnych niż inne rośliny oleiste. 

Siew nasion słonecznika najlepiej zaprawionych stymulatorem nanogro forte superstart odbywa się metodą punktową i trzeba pamiętać o odpowiednim rozstawie zarówno między rzędami, jak i nasionami w rzędach. Termin siewu w uprawie słonecznika przypada zazwyczaj na połowę kwietnia, lecz trzeba monitorować warunki pogodowe by uprawa nie ucierpiała już na samym początku. Przed siewem, należy przygotować glebę i stworzyć warunki, które są sprzyjające wymaganiom uprawy słonecznika. 

Kluczowym elementem uprawy jest również odpowiednie zarządzanie warunkami powietrzno-wodnymi. Mimo wyższej tolerancji na brak wody, zapewnienie jej dostępu w uprawie słonecznika może być kluczowe dla maksymalizacji plonów. Właściwe przeprowadzenie zabiegów agrotechnicznych ma istotny wpływ na utrzymanie wilgotności gleby i struktury jej składników. 

Aby uprawa słonecznika odniosła sukces trzeba koniecznie zadbać o wymagania glebowe tej rośliny. Słonecznik preferuje gleby o odczynie obojętnym lub lekko zasadowy o pH w przedziale 6,6 do 7,2, co sprzyja zdrowemu wzrostowi uprawy oraz jakościowym plonom. Niskie pH gleby może prowadzić do upośledzenia wzrostu i zamierania roślin dlatego planując uprawę słonecznika warto w okresie jesiennym zadbać o odczyn gleby. Można to zrobić za pomocą wapna nawozowego bi calc+, które nie tylko podniesie zbyt niski odczyn gleby ale zapewni również odpowiednia strukturę i przewietrzanie w glebie. Dodatkowo zawarte w nawozie bakterie glebowe pomogą udostępniać roślinie składniki pokarmowe takie jak azot i fosfor ale także Mg, Ca, K, Fe i inne. 

Słonecznik najlepiej plonuje na czarnoziemach, choć może być również uprawiany na glebach brunatnych oraz piaskach mocno i średnio gliniastych. Planując uprawę słonecznika warto również zastanowić się nad areałem uprawy – jest to szczególnie istotne ze względu na działalność dzikich ptaków, dla których ziarna słonecznika to obfity pokarm. Przedsiewnie glebę warto wyposażyć w pożyteczne mikroorganizmy, które będą w stanie w naturalny sposób zapewnić roślinom azot i fosfor. Bakterie azotowe bi azot, to maksymalna dawka wyizolowanych z gleby mikroorganizmów z rodzaju Bacillus azotofixans, które mają zdolność do wiązania azotu atmosferycznego i przekształcania go w związki azotowe, które są łatwo przyswajalne dla roślin. Płynące korzyści ze stosowania preparatu bi azot to nie tylko przekształcanie azotu w jego przyswajalną formę, lecz również tworzenie struktury gleby oraz rozkładanie materii organicznej. Drugim bardzo ważnym mikroskładnikiem dla uprawy słonecznika jest fosfor, którego niedobór możemy zniwelować poprzez stosowanie preparatu bakteryjnego bi fosfor. Ten produkt został oparty o szczepy bakterii fosforowych Bacillus megaterium, które mają za zadanie rozkładanie uwstecznionych i związanych form fosforu w łatwo dostępny fosfor dla roślin.  Te „Superbakterie” pozwalają uzyskać na jednym hektarze nawet do 40 kg dodatkowego fosforu, co w przypadku uprawy słonecznika jest bardzo istotną kwestią we wczesnych fazach wzrostu tej rośliny. 

Uprawa słonecznika mimo dużej odporności na suche warunki, najwięcej wilgoci potrzebuje w okresie formowania pąków kwiatowych i kwitnienia, które zazwyczaj przypadają na lipiec. W okresie kwitnienia kluczowa jest słoneczna pogoda lecz nie zapominajmy o warunkach wodnych. Aby je stworzyć warto zastosować jesienią lub wczesną wiosną  preparat humusowy GleboMax, który regularnie stosowany na glebę, ułatwia poprawę jej struktury oraz  dba o odpowiedni poziom wilgotności. Kwasy humusowe zawarte w GleboMax, sklejają cząsteczki elementarne gleby w większe agregaty co umożliwia gromadzenie wody deszczowej w jej strukturze oraz zapewnią podaż wody  – np. podczas okresów suszy czy podczas kwitnienia uprawy słonecznika. Dzięki starannemu przygotowaniu gleby i odpowiednim technikom uprawy, uprawa słonecznika może osiągnąć zadowalające rezultaty. 

Nawożenie słonecznika to kluczowy element dbałości o jego kondycję i plony. Wiosną, gdy roślina zaczyna aktywnie rosnąć, zaleca się stosowanie nawozów organicznych, takich jak kompost czy obornik. Jednakże należy uważać z azotem, ponieważ jego nadmiar może skutkować nadmiernym wzrostem i osłabieniem łodyg. W początkowej fazie rozwoju liści słonecznika, jeśli nie zaprawialiśmy nasion preparatem nanogro forte superstart, warto wykonać oprysk stymulatorem wzrostu roślin nanogro aqua. Preparat ten ma właściwości stymulujące i indukuje odporność roślin na niekorzystne warunki uprawy. Jest stosowany również jako zabezpieczenie przed stresami środowiskowymi, które mogą uszkodzić rośliny słonecznika. Nanogro aqua działa również wspierająco i pomaga w szybszej regeneracji. Uprawa słonecznika potrzebuje naturalnego wsparcia i ochrony, a dzięki nanogro aqua, rośliny wydają wysokie i doskonałe  jakościowo plony. 

Do uzupełnienia nawożenia warto zastosować biostymulator Naturalny Plon, który jest środkiem wspomagającym uprawę słonecznika. Preparat doraźnie wpływa na regenerację roślin po uszkodzeniach środkami ochrony roślin, chemicznymi preparatami oraz po skutkach stresów w postaci mrozów, suszy oraz gradobić. Naturalny Plon to pełne spektrum aminokwasów, ekstrakt z alg morskich Ascophyllum nodosum oraz substancje humusowe pochodzące  z przerobu ligniny. Poza regeneracją warto zaznaczyć kompleksowe wsparcie Naturalny Plon na wzrostu nowych korzeni włośnikowych oraz zwiększone wykorzystanie wody i substancji odżywczych przez roślinę. 

Odżywianie uprawy słonecznika odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu zdrowego wzrostu rośliny i zebraniu obfitych plonów. Mikroelementy, takie jak bor, mangan, molibden, cynk i miedź systemiczna, są niezwykle istotne dla prawidłowego rozwoju słonecznika. Ta roślina oleista szczególnie dobrze reaguje na dostępność boru. Jak w każdej uprawie tak i w uprawie słonecznika, niedobory mikroelementów mogą prowadzić do zaburzeń rozwoju, dlatego zaleca się stosowanie specjalnie opracowanych nawozów i odżywek, takich jak SOLER S, zawierający odpowiednie proporcje mikroelementów by móc odżywić uprawę słonecznika. 

Nawóz do słonecznika SOLER S został opracowany z myślą o kompleksowym odżywieniu słonecznika. Dzięki technologii SILEVEL™, składniki odżywcze są stopniowo uwalniane, co zapewnia ich długotrwałą dostępność do roślin. Dodatkowo, odżywka jest odporna na zbyt szybkie wysychanie i łatwo przylega do rośliny nawet podczas opadów atmosferycznych. SOLER S został wsparty mechanizmem stymulującym QM6™, który aktywuje naturalne mechanizmy obronne roślin, wzmacniając ich zdolność do wykorzystania  wody i substancji aktywnych z nawozu. Odżywkę do słonecznika stosujemy w dawce 1l na 300-1000 litrów cieczy użytkowej, a zabiegi wykonujemy w dwóch fazach rozwojowych uprawy:

1. Faza 2-4 liści (BBCH 10-17)
2. Faza wiązania kwiatostanu (BBCH 18-39)

Dzięki temu kompleksowemu podejściu możemy oczekiwać obfitych i wysokiej jakości plonów słonecznika. Uprawa słonecznika wymaga starannego planowania i odpowiedniego wsparcia, szczególnie w warunkach stresowych, takich jak susza czy gwałtowne zmiany pogody. Nawóz azotowy N Turgor to innowacyjne rozwiązanie, które wspomaga rośliny słonecznika, poprawiając ich potencjał osmotyczny i zapewniając właściwy turgor komórek nawet w sytuacjach niedoboru wody. Dzięki swojej formule, preparat ten działa bezpośrednio na stabilność enzymów i białek roślin, chroniąc błony komórkowe przed odwodnieniem. Stabilizowana długo działająca forma azotu stymuluje wzrost roślin i pobudza je do efektywniejszego czerpania składników odżywczych z gleby, co sprzyja ich regeneracji i zapewnia prawidłowe plonowanie nawet w trudnych warunkach klimatycznych.

N Turgor to nie tylko nawóz azotowy, ale także źródło mikroelementów i kwasów humusowych, które dodatkowo wspomagają metabolizm azotu i wchłanianie składników odżywczych przez rośliny. Dzięki temu preparatowi, rośliny słonecznika są lepiej przygotowane do radzenia sobie ze stresem, a ich potrzeby żywieniowe są zabezpieczone na długi okres, nawet do 100 dni. Zabieg N Turgorem powinien zostać wykonany od 2 do 4 razy w ciągu sezonu wegetacyjnego w dawce 2-3 l/200-400l wody na 1 ha.

Jedną z kluczowych zasad integrowanej ochrony słonecznika przed szkodnikami jest podejmowanie działań prewencyjnych, które opierają się głównie na właściwej praktyce agrotechnicznej. Poprawna agrotechnika oraz uzupełnienie niezbędnych składników mineralnych wspierają kondycję roślin w wczesnych fazach wzrostu, kiedy są one szczególnie podatne na ataki różnych agrofagów. Szybszy wzrost roślin pozwala również na zdominowanie chwastów, które często stanowią pokarm dla niektórych szkodników. Odpowiednie praktyki agrotechniczne przed i po siewie zmniejszają ryzyko ataku ze strony szkodników, zwłaszcza tych związanych z glebą oraz tych, których larwy zimują w glebie. Prawidłowo wykonane zabiegi na początku przygotowywania stanowiska preparatem bi protect również wpływa na ograniczenie liczby chorobotwórczych grzybów i bakterii w glebie, co sprzyja poprawie stanu zdrowotnego roślin i zwiększeniu stanu fitosanitarnego uprawy 

Szybszy, początkowy wzrost roślin umożliwia uniknięcie okresu największego zagrożenia ze strony różnych szkodników, zwłaszcza tych, które są niebezpieczne dla kiełkujących roślin. Istotne jest również właściwe zagęszczenie roślin. Zbyt gęste nasadzenia ułatwiają rozprzestrzenianie się szkodników, podczas gdy zbyt rzadkie nasadzenia sprzyjają rozwojowi chwastów. Niezmiernie istotny jest także odpowiedni termin zbioru.

Po zbiorach istotne jest przeprowadzenie serii zabiegów pożniwnych, które mają na celu efektywne rozdrobnienie pozostałości roślinnych, ograniczenie występowania chwastów, a także eliminację szkodników. W kontekście uprawy słonecznika, warto rozważyć zastosowanie produktów takich jak bi słoma i full terminator, które wspomagają proces rozkładu resztek pożniwnych. Bi słoma, doskonale nadaje się do rozkładu resztek pożniwnych, ponieważ przyczynia się do poprawy struktury gleby i zapewnia ochronę przed erozją. Jej zastosowanie pomaga również w utrzymaniu odpowiedniej wilgotności gleby, co sprzyja procesom biologicznego rozkładu materii organicznej.

Z kolei nawóz zawierający azot full terminator, dzięki swoim właściwościom, aktywnie wspomaga rozkład resztek pożniwnych. Jego skład oparty na specjalnie dobranych substancjach przyspiesza procesy rozkładu organicznej materii roślinnej, co przekłada się na szybsze uwalnianie składników odżywczych i poprawę struktury gleby.

Oprócz zastosowania tych produktów, niezwykle istotna jest także głęboka orka jesienna, która ma kluczowe znaczenie w zapewnieniu higieny fitosanitarnej pola. Dzięki orce, pokrywająca glebę warstwa gruntu eliminuje zimujące szkodniki oraz nasiona chwastów, które są narażone na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. Dodatkowo, mechaniczne uszkodzenie szkodników glebowych przyczynia się do ograniczenia ich populacji, co korzystnie wpływa na stan uprawy.

Wprowadzenie kompleksowego podejścia, które obejmuje stosowanie produktów takich jak bi słoma ifull terminator, w połączeniu z odpowiednimi zabiegami uprawowymi, pozwala efektywnie zarządzać pozostałościami pożniwnymi po uprawie słonecznika, co ma kluczowe znaczenie dla utrzymania zdrowej i produktywnej gleby oraz zwiększenia plonów w kolejnych sezonach.