• Strona główna
• Aktualności
• Układ odpornościowy roślin

Układ odpornościowy roślin

„Wydaje się, że podobnie do ludzkiego układu immunologicznego - którego istnienia jesteśmy całkiem świadomi - rośliny również dysponują swoimi własnymi, rozległymi strategiami obronnymi. W artykule opublikowanym w czasopiśmie Science Express, naukowcy z Uniwersytetu w Wageningen w Holandii i Krajowego Laboratorium im. Lawrence'a Berkeley'a w USA, po raz pierwszy zidentyfikowali sposób, w jaki sieć mikroorganizmów glebowych może współpracować, aby odeprzeć atak zabójczych dla rośliny patogenów.

Wnioski z tych odkryć są takie, że dla gleby, aby ta dobrze sobie radziła ze zwalczaniem patogenów, lepiej jest dysponować silniejszym "zespołem" różnych typów bakterii, niż mieć jednego czy dwóch zabójców patogenów. "Dostrzegamy teraz, że złożonego zjawiska supresji choroby w glebach nie można przypisać pojedynczej grupie bakterii, tylko jest ono najprawdopodobniej kontrolowane przez społeczność mikroorganizmów" - wyjaśnia Gary Andersen. Istnieje nadzieja, że te wyniki pomogą naukowcom zrozumieć niewyjaśnione kwestie dotyczące tego, w jaki sposób gleby działające supresyjnie na choroby, przyciągają te obronne mikroorganizmy, pomagając w ten sposób rolnikom i hodowcom w walce z chorobami roślin, które przynoszą straty ekonomiczne” *.

Tak działają mikroorganizmy glebowe, szczególnie te zaliczane do PGPR (ang. Plant Growth Promoting Rhizobacteria), które żyją naturalnie w glebie i zasiedlają strefę blisko korzeni roślin uprawnych. W skład tych mikroorganizmów wchodzą również bakterie z rodzaju: Pseudomonas, Rhyzobium, Bacillus, Corynebacterium, Arthrobacter, Mycobacterium, Actinoycetes, Azotobacter, Clostridium.

W strefie przykorzeniowej roślin występują też inne pożyteczne organizmy, takie jak niepatogenne grzyby i promieniowce.

Mikroorganizmy zasiedlające ryzosferę (strefę przy korzeniach), ograniczają możliwość występowania wielu chorób roślin. Mikroorganizmy te mogą bezpośrednio i pośrednio wpływać na wzrost, rozwój oraz plonowanie roślin uprawnych. PGPR mogą zasiedlać ryzosferę, występować bezpośrednio na powierzchni systemu korzeniowego, albo wręcz funkcjonować wewnątrz niego, jako endofity.

Oddziaływanie bezpośrednie tych mikroorganizmów polega między innymi na ułatwianiu roślinom pobierania kluczowych składników pokarmowych (azotu, fosforu), syntezie hormonów roślinnych, a także obniżaniu poziomu etylenu w roślinach. Możliwość produkowania auksyn przez PGPR ma duże znaczenie w produkcji roślin. Bakterie te mają wpływ na wzrost korzeni, ich wydłużanie się oraz formowanie korzeni bocznych i przybyszowych. Auksyny wytwarzane przez mikroorganizmy powodują zwiększenie aktywności enzymów, które korzystnie wpływają na rośliny rosnące w warunkach stresowych. Mikroorganizmy zasiedlające ryzosferę ograniczają także możliwość występowania wielu chorób roślin. Utrudniają one kolonizację korzeni przez mikroorganizmy chorobotwórcze, konkurują o pokarm i miejsce, wytwarzają i wydzielają do gleby różne substancje w tym antybiotyki i inne hamujące rozwój patogenów. Niektóre bakterie ryzosferowe potrafią indukować nabytą odporność systemiczną roślin (SAR), ograniczając także podatność roślin na stresy.

Problem w tym że nowoczesne rolnictwo (intensywna uprawa gleby, niszczenie struktury gleby uprawkami, ciężkim sprzętem rolniczym, brak dostarczania i rozkładu materii organicznej, sztuczne nawozy, chemiczne środki ochrony roślin, herbicydy) wpływa katastrofalnie na kondycję gleby. Kilkadziesiąt lat intensywnego rolnictwa wyjałowiło glebę i zniszczyło naturalną populację pożytecznych mikroorganizmów, a to spowodowało nadmierny rozwój patogenów oraz problemy z fitosanitarnym stanem upraw. Brak więc w glebie odpowiedniej ilości bakterii oraz innych mikroorganizmów, które mogłyby budować odporność roślin i pomagać w walce z grzybami.

Grzyby rozwijają się intensywnie bo nie ma co ich hamować, dlatego należy zasiedlać glebę mikroorganizmami pożytecznymi, wspomagającymi jak produkty z serii bi firmy Agrarius i stosować kwasy humusowe (Lignohumat Super), dostarczając mikroorganizmom „paliwo”, potrzebne do ich rozwoju i namnażania. To zagwarantuje większą odporność roślin i zwiększy plonowanie roślin w najbardziej naturalny sposób.

Wpływ preparatów bakteryjnych Agrarius na wspomaganie życia mikrobiologicznego w glebie potwierdziły badania przeprowadzone na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie, które pokazują jak korzystnie zmienia się ilość i struktura mikroorganizmów w glebie przy wsparciu wysokiej jakości preparatów bakteryjnych stosowanych w uprawach.

Badania przeprowadzone na próbkach gleby z upraw ogrodniczych: cebula, papryka, fasola pobrane na wiosnę i jesienią.

W czasie wegetacji stosowano bakterie bi protect, bi fosfor i bi azot

Wyniki badań ilościowych mikroorganizmów w próbkach glebowych z wiosny (marzec - początek uprawy). Kształtowanie się liczby wybranych grup drobnoustrojów w tys./g gleby

Wyniki badań ilościowych mikroorganizmów w próbkach glebowych z jesieni (sierpień). Kształtowanie się liczby wybranych grup drobnoustrojów w tys./g gleby

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie pod kierunkiem Prof. dr hab. Wiesława Barabasza – eksperta Polskiej Izby Ekologii W Katedrze Mikrobiologii i Biomonitoringu

*Cytat pochodzi z artykułu: https://cordis.europa.eu/article/id/33388-plants-have-immune-systems-too/pl)